1 Passend wonen

We willen ons bezit ook op de lange termijn laten aansluiten bij de behoefte van onze klanten en verder verduurzamen. Dit doen we door het woningbestand aan te passen aan de te verwachte aard en omvang van onze (toekomstige) klanten en hun veranderende wensen.   

Nieuwbouw opleveringen
Door middel van nieuwbouw voegen we nieuwe woningen toe aan onze woningvoorraad of vervangen we verouderd bezit dat niet meer voldoet aan de huidige eisen van de woningzoekenden en of onze duurzaamheidsdoelstelling. Het accent voor de nieuwbouwontwikkeling lag in 2023 op de gemeentes Oss, ’s-Hertogenbosch, Meierijstad, Bernheze, Maashorst en Maasdriel. Daarnaast lag onze focus in 2023 op het verduurzamen van ons bezit. Alle nieuwbouwwoningen hebben minimaal label A en de opgeleverde renovatiewoningen minimaal label B (met uitzondering van de woningen met een verkooplabel). 

In 2023 hadden we 859 woningen in aanbouw, waarvan 77 ten behoeve van het middenhuursegment en 782 ten behoeve van het sociale segment. In totaal zijn 302 sociale huurwoningen opgeleverd. Er zijn geen kavels verkocht. Daarnaast hebben we 567 woningen gerenoveerd en zijn voor 449 woningen de renovaties gestart. Hiermee hebben we onze doelstelling voor wat betreft nieuwbouw (realiseren 400 woningen volgens de BENG-norm) niet gehaald. In 2023 hebben we onze contacten met aannemers en beleggers geïntensiveerd om kansen op de markt niet voorbij te laten gaan. Het ziet ernaar uit dat deze inzet wordt beloond, maar gebleken is ook dat dit een langdurig traject is. In 2024 zetten we dit traject voort. Daarnaast is inmiddels ook de capaciteit van onze afdeling Projecten Vastgoed uitgebreid zodat kansen die zich voordoen, ook direct worden opgepakt.  

Daarnaast nemen we ook steeds vaker ‘kant en klare producten’ voor de nieuwbouw af, dit noemt men ‘turn-key projecten’. Hierdoor wordt onze nieuwbouwproductie aanzienlijk versneld.  

In de gemeente ’s-Hertogenbosch zijn 53 sociale huurwoningen opgeleverd (Hadewychstraat en Belgeren). In de gemeente Oss zijn 102 sociale huurwoningen opgeleverd (Banier en Ruwaard). Verder zijn in Veghel (gemeente Meierijstad) 48 woningen opgeleverd, in Schaijk 72 zorgeenheden (gemeente Maashorst) en bij De Erven in Heesch (gemeente Bernheze) zijn 27 woningen van project De Erven fase 2 deelgebied 2, opgeleverd. 

_{27 woningen bij De Erven in Heesch}

Opgeleverde woningen per gemeente in 2022 en 2023:

In 2023 hadden we (inclusief opgeleverde verhuureenheden) 859 sociale huurwoningen in aanbouw.

Aantallen in aanbouw per gemeente gedurende 2023:

Nieuwbouw verbindingen
Voor de nieuwbouw in onze verbindingenstructuur, verwijzen we naar hoofdstuk 7.4.6.3. 

Investeringsbeslissingen
We hadden de intentie in 2023 voor 9 projecten een investeringsbeslissing te nemen. Uiteindelijk hebben we voor 15 nieuwbouwprojecten een investeringsbesluit genomen. Bij deze 15 zijn twee aanvullende investeringsbesluiten opgenomen en betreft er één alleen de aankoop van de grond. 

Het hoge aantal investeringsbesluiten komt voort uit de veranderende economische omstandigheden, veranderende wet- en regelgeving en het betrouwbare profiel van BrabantWonen waardoor marktpartijen ons actief opzoeken en we tegen gunstige omstandigheden projecten kunnen overnemen.

Transformatieprojecten
Begin 2022 zijn we gestart met een transformatietraject voor het complex Sint Joachim en Anna in Veghel waarbij een verzorgingstehuis werd getransformeerd naar 45 zelfstandige eenheden voor een mix van jongeren en jonge statushouders. Uiteindelijk hebben we hier 3 extra woningen kunnen creëren. Het gehele project is begin 2023 opgeleverd. 

Herstructurering

• Oss

Spoorlaan en Zwaluwstraat 
Nadat we in 2019 besloten tot herstructurering van deze woningen en met de bewoners een verhuisregeling afspraken, is na het vertrek van de laatste bewoner de sloop in gang gezet. Net voor kerst 2022 zijn de woningen gesloopt. Samen met de gemeente is in 2023 hard gewerkt aan het opstellen van een nieuwbouwplan. Dit heeft ertoe geleid dat eind 2023 het nieuwbouwplan is goedgekeurd en door de gemeente ter inzage is gelegd in verband met de bestemmingsplanwijziging.

Schadewijk (herstructurering Merelstraat e.o.)
Gezamenlijk met de gemeente is in 2023 hard gewerkt aan het afronden van een gebiedsvisie voor de Schadewijk. Hierin is vastgesteld dat de Schadewijk de eerste aardgasloze wijk moet worden van Oss. Enerzijds door middel van renoveren en anderzijds door middel van herstructurering. We namen daarom een sloopbesluit voor een gedeelte van de Merelstraat e.o. zodat we hier enerzijds kunnen toewerken naar gasloos en anderzijds mogelijkheden hebben tot verdichting.

Willem Barendszstraat
In verband met de technische staat van de woningen is in 2021 een sloopbesluit genomen. Met de bewoners is een bewonersverhuisregeling afgesproken. Halverwege 2023 waren alle woningen leeg. Sloop vond plaats in oktober 2023. 

Voor de invulling van de locatie passen we de conceptueel bouwen methodiek toe. Aan de hand van zorgvuldig opgestelde selectiecriteria is het definitieve woningproduct gekozen: Fijn Wonen (van leverancier van Wijnen). De woningfabrikant begeleidt aan de hand van een turnkey overeenkomst de sloop-/nieuwbouw. 
Brabantstraat/Isabella van Portugalstraat
In verband met de technische staat van de woningen is in 2022 een sloopbesluit genomen. In 2023 namen we een investeringsbesluit. In mei 2024 staat de sloop van de 15 woningen gepland, waarna we 34 woningen gaan realiseren.

Verdistraat
Al enige tijd geleden heeft de huidige huurder aangegeven het huurcontract van het woon-zorgcomplex (22 woongelegenheden) aan de Verdistraat in Oss op te willen zeggen. Het gebouw is sterk verouderd, maar met name de beperkte eigen ruimte en het gedeelde sanitair zijn een groot bezwaar. De huidige locatie voldoet niet meer aan wat bewoners als minimum vereiste voor woonruimte wenselijk vinden. We namen een sloopbesluit voor de huidige eenheden en ontworpen een nieuw plan met 41 woningen verdeeld over twee gebouwen. 

Loovelt
In de huidige vorm is het bestaande gebouw onvoldoende geschikt voor zware zorg, bovendien liep het bestaande gebouw uit exploitatie. In samenwerking met de gemeente en BrabantZorg is een nieuw plan opgesteld waar zowel een multifunctioneel activiteitencentrum, zorgeenheden als reguliere woningen een plek hebben gekregen. We namen daarom in 2023 een sloopbesluit en een investeringsbesluit.

• ’s-Hertogenbosch

Boschveld

Deze herstructurering is al sinds 2008 gaande. Het gebied is onderverdeeld in meerdere deelgebieden die in de loop der jaren gefaseerd zijn aangepakt waarbij renovatie, vervangende nieuwbouw, nieuwbouw en sociale trajecten zijn ingezet als instrumenten. De laatste fase, vervangende nieuwbouw van 7 flatgebouwen, is in 2017 gestart met een Bewonersverhuisregeling. Begin 2024 worden de eerste twee blokken met nieuwbouwwoningen opgeleverd. Aansluitend start de sloop van de resterende vijf blokken. De verwachting is dat deze laatste fase in 2027 kan worden afgerond. Extra duurzaamheidsambities op het gebied van biobased bouwen wordt in deze laatste fase prominent toegepast. 

Gestelsebuurt
De flats 3 (Frans) en 4 (Albert) zijn in 2023 gesloopt en de nieuwbouw is gestart. De oplevering vindt eind 2024, begin 2025 plaats. De laatste 2 flats worden in maart 2024 gesloopt en maken daarmee plaats voor vervangende nieuwbouw.

Orthen-links
De herstructurering van Orthen-links is in 2011 gestart waarbij een geheel nieuwe en gedifferentieerde wijk is ontstaan welke beloond is met een architectuurprijs waarbij de sociale component een belangrijk aspect is geweest. De laatste fase (4) van dit gebied is in 2023 voorbereid en komt in 2024 tot uitvoering. Na deze oplevering kan deze herstructurering in 2025 als afgerond worden beschouwd. 

Citadellaan
In 2020 is BrabantWonen betrokken geraakt bij de gebiedsontwikkeling van de Bossche Stadsdelta. De 15 woningen aan de Citadellaan liggen in de eerste fase van deze gebiedsontwikkeling, de Citadelpoort. In 2023 namen we het sloopbesluit voor deze 15 woningen en zijn we gestart, in samenwerking met de gemeente, met de voorbereiding van de ontwikkeling van de Citadelpoort. In dit gebied is ruimte voor circa 185 woningen waarvan een substantieel deel aan sociale huurwoningen. Het is de bedoeling in 2026 fysiek aan de slag te gaan.  

Bloemenkampkwartier
De eerdere aankoop van de Zusterflat in het centrum van ‘s-Hertogenbosch is aanleiding geweest om niet alleen deze locatie tot ontwikkeling te brengen, maar verder te kijken in het aangrenzende gebied waar zowel BrabantWonen als collega corporatie Mooiland een stevige positie hebben. Het totale gebied gelegen tussen de Zuid-Willemsvaart, Tolbrugstraat, Jan-Heinstraat en Pastoor de Kroonstraat gaf al jaren een weinig uitnodigend woonklimaat. Door verschillende verkenningen en onderzoeken zijn de handen ineengeslagen om onderzoek te doen naar het verbeteren van de leefbaarheid, het verhogen van de kwaliteit van het gebied en het verdichten/toevoegen van (sociale) huurwoningen. In 2023 heeft dit zijn beslag gekregen. Voor de Carolushof is een sloopbesluit genomen. Ook voor de complexen Bloemenkamp en de laagbouw van de Pastoor de Kroonstraat is een voorgenomen sloopbesluit genomen. De verdere uitwerking van het totale gebied en woningprogrammering zal in 2024 nader uitgewerkt worden waarbij de sloop van de Zusterflat de eerste zichtbare actie zal zijn.       

Tijdelijke woningen
In 2023 zijn 72 flexwoningen opgeleverd op de locatie Ruwaard in Oss. Alleen de openbare ruimte rondom de woningen wordt in 2024 nog verder ingericht. In Oss werken we samen met de gemeente aan de realisatie van twee andere locaties aan de Gewandeweg en de Meidoornlaan. Een derde locatie is afgevallen door minder plaatsingsruimte voor de woningen in verband met hoogspanningskabels.

Renovaties
Bij renovaties gaat het om werkzaamheden aan de binnen- en buitenzijde van de woning. In elke woning voeren we (een combinatie van) energiebesparende maatregelen uit, zoals zolder-, gevel- en/of glasisolatie. Ook wordt het gebruik van duurzaamheidsaanpassingen, zoals het realiseren van waterbesparende toiletspoelingen en douchekoppen en het plaatsen van HR-combiketels, doorgezet. Onze renovatieprojecten hebben ook een sociale component. Onze woonconsulenten en wijkbeheerders hebben oog en oor voor de persoonlijke situatie van onze huurders. Daarnaast voeren we de reguliere onderhoudswerkzaamheden uit zoals het vervangen van cv-ketels, keukenblokken en dakbedekking.

In ’s-Hertogenbosch zijn 207 woningen gerenoveerd. In Oss zijn 360 woningen gerenoveerd. We hebben in 2023 125 woningen meer opgeleverd dan opgenomen in de begroting.  

De volgende renovaties zijn in 2023 in aanbouw en/of opgeleverd:

Met onze vier vaste renovatiepartijen Van Wijnen, Casper de Haan, Pennings en Klokbouw hebben we recent onze ketensamenwerkingsovereenkomst gesloten. De komende jaren gaan we gezamenlijk aan de slag om de doelstellingen uit de ketensamenwerking te behalen. De volgende slag die we hierbij willen maken is het efficiënt positioneren van overige stakeholders binnen renovatieprojecten. Hierbij valt te denken aan architecten, adviseurs, onderaannemers etc. 

Verduurzaming woningbezit
Ons woningbezit verbeteren doen we op veel manieren en momenten. Er vinden ingrijpende totaalrenovaties plaats waarbij zowel de buitenzijde en de binnenzijde van de woning wordt verbeterd en verduurzaamd. Ook vinden elementgericht diverse woningverbeteringen plaats:

• We hebben de afgelopen jaren met het vraaggestuurde project 8.518 zonnepanelen geplaatst op 1.035 grondgebonden woningen.
• Bij 183 woningen zijn warmtepompen geplaatst als aanvulling op de nieuwe of bestaande cv-ketel (hybride opstelling)
• 425 woningen zijn extra geïsoleerd (na-isolatie) door middel van het aanbrengen van spouwmuurisolatie
• Op 29 grondgebonden en 14 appartementen zijn de platte daken voorzien van extra isolatie tijdens het vervangen van de dakbedekking.
• Bij 48 appartementen is het golfplaten dak vervangen door een groen dak.

Ook zijn we gericht een analyse gestart met het verbeteren van de woningen die momenteel nog een energielabel E, F of G hebben. Waar de meerderheid van de wooneenheden in één complex valt in deze categorie, wordt het gehele complex op de renovatieplanning geplaatst en de komende jaren uitgevoerd. Dit is inclusief de aanpak van onze monumentale complexen in de binnenstad van ’s-Hertogenbosch. Buiten deze complexmatige aanpak waren er begin 2023 nog 225 woningen met een energielabel E, F of G. Door onderzoek en herregistratie hebben we dit jaar hiervan 116 woningen uit deze categorie kunnen halen. Er blijven nu nog 107 woningen over om in 2024 te verbeteren door met name extra isolatie aan te brengen. Wel moet hierbij worden opgemerkt dat de methodiek van het bepalen van het energielabel geregeld wijzigingen kent. Deze aantallen zijn dus een momentopname.

Bouwen van studentenwoningen / friends concept
In 2023 is het project ‘De PoortDenker’ met 226 wooneenheden (22 zelfstandig en 204 onzelfstandig) in het Paleiskwartier te ’s-Hertogenbosch aanbesteed en is gestart met de bouw. De oplevering is voorzien in juni 2025. In dit project werken we samen met Avans Hogeschool, die op deze locatie een nieuw onderwijsgebouw van circa 20.000 m² realiseert.

Voor de locatie van het voormalige belastingkantoor aan de Raadhuislaan in Oss heeft AM Wonen samen met BrabantWonen het plan ‘Linck’ ontwikkeld. BrabantWonen heeft met AM de samenwerking voor afname van 170 sociale en middeldure huurappartementen in een samenwerkingsovereenkomst vastgelegd. Medio 2023 hebben genoemde partijen definitieve overeenstemming bereikt over het nieuwe plan voor Linck in Oss, waarna dit voortvarend verder is uitgewerkt.

In Linck komen vier woongebouwen met in totaal 198 woningen. Het aanbod omvat 28 koopwoningen (waarvan vier penthouses en 24 driekamerappartementen met optie voor een derde slaapkamer), 52 middeldure huurwoningen, 108 sociale huurwoningen en 10 huurwoningen met een bijzondere woonvorm (Friends-woningen).

Door het toevoegen van een groot aantal duurzame woningen op een centrale plek in de stad, leveren we een flinke bijdrage om de druk op de huurmarkt te verlichten. Ook met de Friends-woningen, waarbij twee huurders (geen partners) een woning delen, bieden we een betaalbare oplossing voor woningzoekenden.

De aanbesteding (bouwteam) is eind 2023 gestart. Het ontwerp bestemmingsplan is eind december 2023 ter inzage gelegd.

_{Artist impression definitief ontwerp Plan Linck}

In 2023 is actief geacquireerd naar ontwikkelingen in het middenhuursegment, met als resultaat dat we de partij zijn voor de middendure huurwoningen in Willemspoort en de Raadhuislaan. Verder hebben we middendure huurwoningen op Coudewater aangekocht en worden middendure huurwoningen binnen onze eigen ontwikkelingen gerealiseerd. Ultimo 2023 hadden we 77 woningen in het middenhuursegment in aanbouw, te weten Coudewater (41 eenheden), Parklaan (6 eenheden) en Gestelse Buurt flat 3 en 4 (30 eenheden). 

65plus verhuisregeling
Woningcorporaties Zayaz, BrabantWonen, Mooiland en Joost ontwikkelden samen de 65plus verhuisregeling. Deze doorstroomregeling is ingegaan op 1 oktober 2020. Een regeling die speciaal bedoeld is voor senioren die nu in een grote huurwoning wonen en de stap naar een kleinere, gelijkvloerse huurwoning willen maken. Een appartement of gelijkvloerse woning, dichtbij mantelzorgers en voorzieningen, sluit beter aan bij hun woonbehoeften. In 2022 is de verhuisregeling geëvalueerd. Op basis van de evaluatie is besloten de regeling in 's-Hertogenbosch voort te zetten en in 2023 wordt de 65plus verhuisregeling ook in Oss toegepast.

Per 31 december 2023 bezit BrabantWonen 21.958 verhuurbare eenheden. Dit bezit is als volgt verdeeld:

Ons bezit is geografisch gezien als volgt verdeeld:

Sloop
In ’s-Hertogenbosch sloopten we 78 woningen aan de Frans Erensstraat, Albert Verweijstraat en Parklaan. In Oss sloopten we 22 woningen aan de Willem Barendszstraat. In Schaijk sloopten we 74 onzelfstandige wooneenheden van de Nieuwe Hoeven.  

Sinds 1 januari 2022 werkt BrabantWonen met een zogenaamde ‘ijzeren voorraad’. Dit houdt in dat we de komende jaren het aantal goedkope en betaalbare woningen vasthouden. Hiermee streven we naar betaalbaarheid voor alle doelgroepen.

Hierdoor hebben we in 2023 opnieuw meer vrijkomende woningen aangeboden voor een lagere huurprijs dan de streefhuur van 74% die we tot nu toe voor de meeste woningen gebruikten. Dit heeft ervoor gezorgd dat in 2023 meer woningen bereikbaar waren voor onze primaire doelgroep dan wanneer we de streefhuur van 74% hadden aangehouden. Dankzij het vasthouden van deze betaalbare en goedkope woningen, is de omvang van de voorraad, die beschikbaar is voor onze primaire doelgroep, stabiel gebleven. Ook komend jaar monitoren we de samenstelling en het effect van de ijzeren voorraad in verband met ontwikkelingen van de portefeuille, zoals sloop, renovaties en nieuwbouw.

Naast een betaalbare sociale voorraad bieden we ook woningen aan met een huurprijs boven de liberalisatiegrens. We zetten in op het realiseren van woningen in nieuwbouwprojecten in het middenhuursegment (tot circa € 1.500,-). 

In 2023 hebben we opnieuw gekeken naar de samenstelling van onze niet-DAEB-woningportefeuille. Deze samenstelling is herzien om zo, nu en in de toekomst, een bijdrage te kunnen leveren aan de beschikbaarheid van huurwoningen in het middensegment. Na deze herziening hebben we op 31 december 2023 circa 410 woningen in het middensegment. De samenstelling van de niet-DAEB-tak biedt voldoende ruimte om de komende jaren meer woningen aan het middensegment toe te voegen.

Zonnepanelen

Ook in 2023 zijn we stevig doorgegaan op de ingeslagen weg om grootschalig energie op te wekken met zonnepanelen op onze daken. Dit hebben we gedaan in twee deelprojecten:

• Individueel vraaggestuurd vanuit de bewoner bij grondgebonden woningen.
• Plaatsing van zonnepanelen bij mutatie van geschikte grondgebonden woningen.

In 2023 zijn 1.035 adressen voorzien van zonnepanelen. In totaal zijn nu 4.153 van onze woningen vraag gestuurd voorzien van zonnepanelen.

De monitoring op het werkelijke verbruik laat zien dat onze inspanningen ook vruchten afwerpt op het gebied van eigen opwek. De monitor kijkt steeds een jaar terug ten opzichte van het jaarverslag omdat de werkelijke gebruiksgegevens alleen over een volledig jaar wordt gegenereerd. In het jaarverslag over 2023 tonen we dus de cijfers van 2022. De gemiddelde cijfers over 2022:

Over meerdere jaren is een duidelijke daling waar te nemen van het gasverbruik. Dat heeft enerzijds te maken met onze inspanningen op het gebied van het verduurzamen van onze woningen en het bouwen van zeer energiezuinige woningen. Anderzijds laat de start van de energiecrisis eind 2022 ook zien dat de gedragscomponent een grote invloed heeft. Het effect van het plaatsen van zonnepanelen vanaf 2019 is ook goed zichtbaar in bovenstaande tabel.    

Het doel van incasso is vroegtijdige, passende en blijvende oplossingen te zoeken voor huurachterstand. Belangrijk hierbij is de situatie van de bewoner. We hebben 5 belangrijke uitgangspunten in ons incassobeleid:

• We doen samen met de huurder alles wat binnen onze invloed ligt om huurachterstand te voorkomen en/of te beperken.
• We zoeken daarbij verbinding met onze huurders, omdat we zo begrip kunnen krijgen voor de situatie van de huurder en samen met de huurder en hulpverleners kunnen werken aan korte, haalbare doelen en een structurele oplossing.
• Onze houding hierbij is toegankelijk en begripvol om daardoor extra (financiële) stress bij de huurder te voorkomen.
• We staan daarbij voor een kort en gemakkelijk te begrijpen incassoproces waarbij we het belangrijk vinden dat een huurder tijdig en volledig betaalt.
• Daarbij verwachten we openheid en medewerking van de huurder om samen aan een goede oplossing te werken.

In 2023 zijn we gestart met het optimaliseren van ons incassoproces. Door het opmaken van een pijnpuntenanalyse is in kaart gebracht waar nog winst te behalen valt met betrekking tot het incassoproces. Er zijn diverse technische aanpassingen gedaan om het proces te vergemakkelijken om zo onze klant beter te kunnen bedienen. Ook op het gebied van uniform werken zijn stappen gezet. Er zijn interne opfriscursussen gegeven door medewerkers en is er een coaching traject gestart. Door de komst van een senior incassomedewerker kan meer worden gestuurd op processen en cijfers, is de samenwerking met andere afdelingen verbeterd en hebben we het betalingsgedrag van onze overige debiteuren beter in beeld.  

Tot en met 2021 hebben we een dalende lijn gezien op het gebied van huurachterstanden. In 2022 is dit echter gestopt. Ook in 2023 zien we een stijging van achterstanden. De huurachterstand wordt mede veroorzaakt door de hoge inflatie en energiearmoede. Door veel langlopende dossiers, hoge mutatieschadeposten en uiteindelijke ontruimingen zijn de achterstandscijfers, met name bij vertrokken huurders, opgelopen. 

Bij het analyseren van de cijfers is het van belang dat verschil wordt gemaakt in de cijfers van huurachterstanden en betaalachterstanden, met en zonder voorstanden. Voor de jaarrapportage kijken we daarbij naar de cijfers aan het eind van het jaar en vergelijken deze steeds met de jaareindes. In de praktijk zijn de maandelijkse standen grillig. Dit komt mede door externe omstandigheden, zoals het moment van afrekenen van de servicekosten

Huurachterstand zittende huurders (uitgezonderd BrabantZorg/grote bedrijven)

In bovenstaand overzicht lijkt de huurachterstand van zittende huurders licht gestegen te zijn ten opzichte van vorig jaar. Echter de cijfers worden altijd gepresenteerd inclusief voorstanden, overige debiteuren en langlopende mutatiekosten. Wanneer we de cijfers exclusief de voorstanden in kaart brengen, geeft dit een ander beeld.

Betalingsachterstand

In 2022 is in overleg met de deurwaarder de norm naar beneden aangepast. Het lag destijds in lijn der verwachting dat de cijfers na Corona weer zouden dalen. De betalingsachterstand (achterstanden van zowel zittende huurders als vertrokken huurders inclusief mutatiekosten, inclusief voorstanden) zijn echter het afgelopen jaar gestegen.

Vanaf 2023 maken we gebruik van SKARP (analyse en sturingsinformatie) en kunnen we betere analyses maken van stijgingen en dalingen. Ook kunnen cijfers dan met collega corporaties worden vergeleken.

Pilot corp support
In 2022 zijn we begonnen met een pilot met onze deurwaarder. De pilot wordt uitgevoerd door CorpSupport (een onderdeel van Janssen & Janssen, onze huidige deurwaarder) en alleen voor de zaken in Oss. Doel van de pilot is substantieel meer minnelijke oplossingen te bereiken waardoor aanzienlijk minder gedagvaard hoeft te worden. Het uitgangspunt van deze werkwijze is het zo snel mogelijk herstellen van de lopende huurbetaling, boven het incasseren van de achterstallige huur. In de zomer van 2023 hebben we besloten de pilot ‘on hold’ te zetten. Vanwege veel personele wisselingen zijn we ons eerst gaan focussen op onze eigen processen. We bekijken in 2024 of we hier opnieuw mee starten. 

Aantal Betalingsregelingen
Eind 2022 liepen er 645 betalingsregelingen. Eind december 2023 staat het aantal op 530.

Ontruimingen 
Op basis van huurachterstand (of in combinatie met overlast/drugs/woonfraude) hebben we in 2023 in totaal 12 woningen ontruimd. 
Bij 6 adressen speelde naast huurachterstand ook een andere oorzaak. Doordat verschillende dossiers vaak al lang liepen en ook hulpverlening geen ingang kreeg, zijn er 6 ontruimingen uitgevoerd met alleen huurachterstand als oorzaak. 

Budgetondersteuning 
Ook in 2023 hebben we onze huurders budgetondersteuning aangeboden wanneer zij financiële problemen hebben. In ’s-Hertogenbosch gebeurt dit in samenwerking met Farent en in Oss door OnsWelzijn. In de meeste gevallen levert het op dat de huur wordt gestabiliseerd en dat de huurder hulp krijgt die hij nodig heeft om zijn financiën te beheren. Door de structurele samenwerking met Farent en OnsWelzijn is geen sprake van wachtlijsten en werken we met vaste contactpersonen die ervaring hebben met onze doelgroep.

Aangesloten NVVK
Brabantwonen heeft in 2023 het convenant NVVK (branchevereniging voor schuldhulpverlening, beschermingsbewind en sociaal bankieren) ondertekend. 
Het convenant bestaat uit afspraken en wederzijdse verplichtingen. Zo zijn daarin  afspraken gemaakt over het pauzeren van de incassomaatregelen voor de huurder. Ook is afgesproken dat de schuldeiser bij voorbaat akkoord gaat met schuldregelingsvoorstellen die de schuldhulpverlener doet. Zo hebben alle partijen sneller duidelijkheid en kost dit minder geld en tijd. NVVK-leden werken hierbij volgens de NVVK-Gedragscodes en zij maken gebruik van gestandaardiseerde rekenmethodes. Onderhandelen over bedragen is daarom niet nodig, want schuldeisers ontvangen altijd het hoogst haalbare aanbod.

Naar aanleiding van de jaarlijkse huurverhoging zijn in 48 bezwaren in ’s-Hertogenbosch en 29 bezwaren in Oss ingediend. 12 bezwaren zijn doorgezet naar de huurcommissie. Alle bezwaren zijn behandeld door de huurcommissie en uitgesproken in het voordeel van BrabantWonen. 

65 bezwaren zijn ingetrokken of ongegrond verklaard. Van deze 65 bezwaren kwamen een aantal huurders in aanmerking voor de eenmalige huurverlaging.

In 2023 hebben we in totaal 145 individuele huurverlagingsverzoeken ontvangen, hiervan zijn er 75 gehonoreerd. De meeste verzoeken kwam binnen in het eerste half jaar na de ingang van de wet tijdelijke huurverlaging. Momenteel komt er nog af en toe een verzoek binnen.

Huurharmonisatie
We volgen een harmonisatiebeleid om de huurprijs meer in overeenstemming te brengen met de kwaliteit en populariteit van onze woningen. Hierbij hebben we oog voor de bereikbaarheid van onze woningen voor onze doelgroep. 

In ons huurbeleid is vastgesteld dat bij mutatie van een woning de nieuwe kale huurprijs wordt vastgesteld op de streefhuur. Als de huurprijs van de woning vóór mutatie hoger was dan de streefhuur (ijzeren voorraad), verlagen we de huur bij mutatie tot de streefhuur om tot de vastgestelde prijs-kwaliteitsverhouding te komen. 

Serviceonderhoud
Eind 2023 hebben we 14.705 serviceabonnementen. 

Servicekosten
Voor de woningen in de wooncomplexen brengen wij naast de huur, ook een bedrag in rekening voor de stook- en servicekosten. BrabantWonen is verplicht jaarlijks de servicekosten vóór 1 juli af te rekenen. In 2023 hebben wij alle complexen op tijd kunnen afrekenen. Over deze afrekeningen zijn verschillende vragen gesteld door huurders. Deze vragen zijn bijna allemaal afgehandeld. Eén huurder heeft zijn vraag voorgelegd aan de Huurcommissie. In 2023 is ook verder gewerkt aan het verbeteren en optimaliseren van de processen rondom de stook- en servicekosten. Dit zal ook in 2024 doorlopen.

Glasfonds 
BrabantWonen werkt met een glasfonds. Dit is geen verzekering, maar een overname van de onderhoudsplicht die bij de huurder ligt. Deelnemers aan het fonds storten periodiek een bijdrage. Deelname aan het glasfonds is niet verplicht.

Tot en met 2014 bleek het fonds sterk te groeien: er waren meer inkomsten dan uitgaven. De maandelijkse bijdrage bedroeg toen € 1,37. Daarom hebben we, per 1 juli 2015, besloten voor alle appartementen en eengezinswoningen de bijdrage aan het glasfonds te verlagen naar € 0,25 per maand. Over de jaren 2016 tot en met 2019 nam de voorziening sterk af. In 2023 verhoogden we de bijdrage naar € 1,50 en verhogen we  jaarlijks stapsgewijs de maandelijkse bijdrage met € 0,25 per jaar tot we de maandelijkse bijdrage van € 1,75 bereiken. De komende jaren verwachten we doordat we de bijdrage stapsgewijs verhogen dat de voorziening weer iets toe zal nemen. 

Het glasfonds in cijfers:

De voorziening nam per saldo met € 8.000,- af. Ultimo 2023 nemen 15.514 bewoners deel aan het glasfonds.

Bron: Tobias, peildatum: 31-12-2023
* Betreft bezit exclusief intramurale plaatsen, bedrijfsruimtes, woonwagens/standplaatsen

Het in kaart brengen van het woningbezit naar actuele huur is verdeeld naar de volgende huurcategorieën:
• Kwaliteitskortingsgrens € 452,20; 15% van de woningen zitten onder of gelijk aan deze grens.
• 1e aftoppingsgrens € 647,19; 61% van de woningen zit onder deze grens, maar boven de kwaliteitskortingsgrens.
• 2e aftoppingsgrens € 693,60; 8% van de woningen zit onder deze grens, maar boven de 1e aftoppingsgrens.
• Liberatiegrens € 808,06; 13% van de woningen zit onder deze grens, maar boven de 2e aftoppingsgrens.
• Vrije sector hoger dan € 808,06; 3% van de woningen zit boven de liberalisatiegrens. 

Onze ambitie is ervoor te zorgen dat alles wat we bouwen, ook weer gemakkelijk afbreekbaar en herbruikbaar is. Daarom stellen we harde eisen aan onze inkoop én de bedrijven waar we van afnemen. Dat gaat niet alleen om duurzaam geproduceerde en afbreekbare materialen, maar ook over zaken als maatschappelijk verantwoord ondernemen, bijvoorbeeld op het gebied van social return. Door onze woningen energetisch te verbeteren of gebruik te maken van innovatieve energiebronnen, beperken we de CO₂-uitstoot én de woonlasten van onze huurders. 

Duurzaamheidsvisie en -strategie
In 2023 is op onze strategische thema’s hard gewerkt aan de invulling van onze duurzaamheidsvisie en -strategie. Door het kabinet Rutte 4 is per 1 januari 2023 de verhuurdersheffing volledig afgeschaft. Deze verlaging van de heffing is gekoppeld aan het leveren van extra inspanningen op het gebied van duurzaamheid en woningverbetering. We hebben ons gecommitteerd aan deze ambitie die we als sector hebben gedefinieerd en proberen, daar waar mogelijk, een beter resultaat te behalen. Onze input op dit punt hebben we ook voor de komende jaren aangegeven in ons bod aan de gemeenten en de prestatieafspraken. 

Vanaf mei 2023 hebben we onze duurzaamheidsvisie uit 2019 tegen het licht gehouden en de behoefte tot actualisatie en aanscherping vormgegeven. Met de thematrekkers van onze 4 duurzaamheidspijlers is een nieuw concept koersplan tot stand gekomen. Dit plan richt zich met name op de tactische vertaling van onze duurzaamheidsvisie naar de betrokken afdelingen van BrabantWonen. Hiermee geven we meer richting aan de afdelingsplannen, wat we verwachten van de verschillende afdelingen en wie (mede)initiatiefnemer is om nieuwe acties te ontplooien en / of te monitoren. De nieuwe duurzaamheidsvisie wordt in de eerste helft van 2024 vastgesteld.  

In 2019 zijn we samen met de andere Lente-corporaties gestart met de WarmteWissel. Met deze ‘challenge’ hebben we de installatiesector en bouwend Nederland uitgedaagd met innovatieve oplossingen te komen voor alternatieven voor de individuele CV-(combi)ketel. Om de transitie naar een aardgasvrije en CO₂-neutrale woningvoorraad te kunnen maken, met een neutrale impact op energielasten, hebben de Lente-corporaties (markt)partijen opgeroepen mee te doen aan de WarmteWissel. 

Vanaf 2020 hebben we samen met de drie winnaars van de challenge nader invulling gegeven aan de doorontwikkeling van de oplossingen en de opzet van een gedegen en uniforme testomgeving. De eerste woningen met de oplossing van Fectum zijn in het stookseizoen 2021/2022 volledig gemonitord waarbij uiteindelijk de conclusie is getrokken dat de Fectum installatie niet voldoet aan de verwachtingen. In 2022 zijn ook de ketels van Tarnoc geplaatst en de eerste Cooll installatie. Aan het einde van het stookseizoen 2023/2024 worden de eindresultaten van deze ketels van Tarnoc gepubliceerd. De Cooll ketels zijn in hun doorontwikkeling in 2023 niet zo ver gekomen dat deze zijn geplaatst. 

In 2023 is het Lenteproject “een goed gebruik” gestart. Dit project moet ertoe leiden dat wij huurders meer en beter voorlichten over het gebruik van hun installaties voor verwarmen, ventileren en koelen. We richten ons project met name op de bestaande bouw die niet op korte termijn wordt verduurzaamd. Daar is naar verwachting nog een energiebesparing van 10% te behalen. Het project bestaat uit inhoudelijk 3 parallelle sporen, te weten:
• Communicatie / beleid
• Werkprocessen
• Technische uitgangspunten
In september 2023 is een pilot gestart. Evaluatie vindt plaats in het voorjaar van 2024.

Duurzaamheidsakkoorden
In de gemeente Oss, ’s-Hertogenbosch, Bernheze en Meierijstad is in 2022 invulling gegeven aan de uitvoering van de gemaakte afspraken in de duurzaamheidsakkoorden. Deze akkoorden zijn gebruikt als basis voor de prestatieafspraken. In de gemeente St. Michielsgestel is een Duurzaamheidsakkoord bereikt welke begin 2023 is bekrachtigd met handtekeningen. Parallel aan het traject om onze eigen Duurzaamheidsvisie te herzien en aan te scherpen, is ook gestart met het aanscherpen van het Duurzaamheidsakkoord in ‘s-Hertogenbosch. Dit is met name ingegeven omdat het huidige akkoord op meerdere aspecten achterhaald is of dat de wet- en regelgeving inmiddels is aangepast en voorziet in eerder uitgesproken ambitie. In 2023 is bestuurlijk akkoord gegeven op dit proces en is een programmaregisseur aangesteld die de betrokken partijen hierin gaat begeleiden.

Duurzaamheidsprijs Van Republiq
In 2023 reikte Republiq voor de derde keer de duurzaamheidsprijs uit aan de corporaties die tussen 2021 en 2022 de meeste energie hebben bespaard. BrabantWonen is winnaar geworden met de meest bespaarde energie in de categorie grote corporaties (meer dan 15.000 vhe).

Jaarlijks vraagt Republiq bij de grootste netbeheerders de verbruiken op van het bezit van de woningcorporaties en bepaalt hiermee het verbruik per huishouden per jaar. Op deze manier is het energieverbruik van vrijwel alle corporatiewoningen in Nederland in beeld en kan een besparing worden berekend. 

_{Duurzaamheidsaward Republiq met 1e prijswinnaar BrabantWonwn} 

Onze duurzaamheidsvisie is vertaald naar een viertal strategische thema’s die in de volgende paragrafen worden behandeld: 

• Het verduurzamen van onze energie. 
• Bewustzijn vergroten.
• Circulair wonen en werken.
• Het versterken van ecosystemen.

Energie-Index
De Energie-Index (EI) is gedurende een aantal jaar een belangrijke factor geweest om de energetische prestatie van onze woningen uit te drukken en te monitoren. Echter door de (steeds) veranderende rekenmethodiek en de intrede van de NTA 8800, waarbij de warmtevraag leidend is geworden, is de EI een achterhaalde indicator geworden. Het omrekenen van de bestaande EI’s naar de NTA 8800 is op redelijke termijn niet haalbaar.

In essentie is het terugdringen van de CO₂-uitstoot het belangrijkste doel. Daarom is, in samenwerking met de partners van het duurzaamheidsakkoord, een monitor ontwikkeld die gebaseerd is op het werkelijke verbruik van de corporatiewoningen. Deze monitor geeft inzicht in de werkelijke CO₂-uitstoot. In de voorgaande edities van deze monitor werd ook de koppeling gemaakt met de Energie-Index. Omdat deze koppeling geen logisch beeld meer laat zien is deze koppeling losgelaten. 

CO₂-uitstoot
De mate van CO₂-uitstoot wordt steeds meer gebruikt om de voortgang van onze verduurzamingsambitie te volgen. De CO₂-uitstoot wordt in de Aedes-benchmark gemeten voor de warmtevraag van de woningen en niet voor het elektriciteitsgebruik (te bewonersafhankelijk) en vooralsnog niet voor de CO₂-uitstoot die nodig is om materialen te gebruiken. De CO₂-uitstoot door gasverbruik wordt berekend op basis van geanonimiseerde gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS ontvangt deze gegevens per adres van de energienetbedrijven. Het warmteverbruik door externe warmtelevering wordt geschat op het gemiddelde gebruik per woningtype, waar mogelijk gevalideerd met door corporaties extra aangeleverde gegevens over het verbruik. Deze indicator geeft de feitelijke gemiddelde CO₂-uitstoot per m2 woonoppervlak voor de warmtevraag van woningen uit gas en externe warmtelevering weer. De woninggegevens zijn gekoppeld aan het werkelijk gebruik op woningniveau. Onderstaand onze CO₂-uitstoot en die van het referentiekader zoals deze is opgenomen in het datacentrum van Aedes.

Vanuit de eigen monitoring, op basis van werkelijk verbruik en de omrekening naar CO₂-uitstoot, komen we tot de volgende conclusies over het jaar 2022 (bij het opvragen van het werkelijk verbruik zit een grotere interval tussen de jaartallen).

Het gemiddelde gasverbruik per woning laat over meerdere jaren nog steeds een dalende lijn zien. Waar het gemiddeld gasverbruik in 2017 nog 894 m³ (1,60 ton CO₂) bedroeg, was deze in 2022 gedaald naar 763 m³ (1, 36 ton CO₂) waarmee een daling van 17,1% is behaald. Daarbij wel de opmerking dat in de laatste maanden van 2022 de energiecrisis is begonnen wat tot een direct effect op het stookgedrag van bewoners heeft geleid.

Voorbereiding vervanging 600 cv-ketels door hybride cv-ketels
In 2022 is in overleg met Kemkens een plan van aanpak opgesteld om in 2023 vervroegd 600 hybride ketels te plaatsen. Bij deze aanpak is er oor gekozen de hybrideopstelling als keuze aan te bieden aan bewoners waar de cv-ketel moest worden vervangen. In 2023 is daarom een communicatieplan gemaakt om bewoners goed voor te kunnen lichten en te verleiden bij de geplande ketelvervanging een warmtepomp bij te plaatsen als duurzame hybride installatie. In de praktijk bleek dat niet iedere woning (technisch) geschikt is voor een dergelijke installatie, maar ook dat niet iedere bewoner de voordelen inziet van een hybride installatie. Om die redenen zijn er in 2023 slecht 200 hybride installaties gemaakt. In 2023 zijn de voorbereidingen voor 2024 gestart met als uitgangspunt een hogere ‘score’ te halen.

Door samenwerking met meerdere regiocorporaties en gemeenten in ons werkgebied is een gezamenlijk project vormgegeven: de klusbus. Met dit initiatief pakken we de energiearmoede aan bij bewoners die dit het hardste nodig hebben. De aanpak is als volgt: een getrainde adviseur / klusser van de klusbus komt op afspraak bij bewoners thuis voor een inventarisatie, advies en installatie van kleine energiebesparende maatregelen. Hierbij kan worden gedacht aan ledlampen, een waterbesparende douchekop, radiatorventilatoren, radiatorfolie, tochtstrips, tochtborstels etc. Het totale programma is door de gezamenlijke gemeenten Europees aanbesteed. Uitvoering is gestart in november 2022 en loopt door tot zomer 2023.

Voor het onderdeel bewustwording binnen de organisatie volgen we de methode van The Natural Step (TNS). In 2023 is, samen met onze Groene Gangmakers, een drietal TNS trainingen gegeven in het nieuwe model: een E-learning variant met aansluitend een digitale workshop. De afdeling inkoop heeft een speciale TNS training gevolgd zodat we met onze vaste huisaannemers ook vanuit dit gedachtengoed gaan werken. In het inkoop- en aanbestedingsbeleid is namelijk vastgelegd dat deze partijen jaarlijks met verbetervoorstellen komen op dit vlak. Het voornemen voor 2024 is ook een TNS sessie te organiseren met huurders van BrabantWonen.

• Bij nieuwbouw hanteert BrabantWonen de normen uit het bouwbesluit. We zetten in op energiezuinigheid en gasloos (geen fossiele brandstoffen) bouwen.
• Per project bekijken we welke ambitie haalbaar is, bovenop de eisen uit het bouwbesluit (= label A+). Bij nieuwbouwprojecten, waar we nog invloed hebben op ontwerpkeuzes, realiseren we energieneutrale woningen. Waar dit niet mogelijk is, bekijken we de mogelijkheid om de woningen ‘NOM-ready’ te maken: klaar voor opschaling naar energieneutraal. 
• Vier biobased woningen Boschveld: samen met de samenwerkende partners in vlek 21 zijn we vier vergunde grondgebonden woningen aan het ‘omkatten’ naar biobased woningen. Daar waar geen biobased alternatieven voor handen zijn, wordt circulair materiaal toegepast. Naast dit gegeven is het belangrijkste uitgangspunt een nieuwe opschaalbare standaard te creëren. Voor circulariteit is het belangrijk dat ons technisch kwaliteitsbeleid actueel is voor zowel projectmatig onderhoud als nieuwbouw. We hebben ons volledige bezit aan materialen en materiaalstromen in kaart gebracht en verwerkt in een database. 

• We laten ons inspireren door The Natural Step en de circulaire economie. Als organisatie zijn we ons bewust van onze eigen ecologische voetafdruk. 
• Samen met bureau Studio 1:1 hebben we onze ambitie omtrent het versterken van de ecosystemen in kaart gebracht. We hebben concrete manieren benoemd om de ecosystemen in Oss en ’s-Hertogenbosch verder te versterken. De meest kansrijke ideeën (o.a. verduurzamen balkons, tuinencatalogus en initiatieven huurders waarderen) zijn opgenomen in onze uitvoeringsprogramma’s. 
• Bij renovatie koppelen we standaard de hemelwaterafvoer af. Het water infiltreren we in de bodem.
• We ‘ontstenen’ waar nodig. Dat doen we bij mutatie en samen met onder andere de gemeente in het project ‘steenbreek’. In de Spoorlaan/Zwaluwstraat in Oss is voor start sloop een geslaagde actie ‘struikroven’ uitgevoerd.
• In ’s-Hertogenbosch is in 2021 samen met Zayaz gestart met een traject om een gebiedsgerichte ontheffing te krijgen op de flora- en faunawet, een zogenaamde Soorten Management Plan (SMP). Hiermee wordt op brede schaal, in plaats van op projectbasis, een gebalanceerd plan opgezet om de biodiversiteit en het leefgebied voor dieren (bijvoorbeeld vogels en vleermuizen) langjarig te garanderen en te monitoren om voorgenomen bouw- en/of renovatieplannen niet onnodig te frustreren of te vertragen. Ondanks de verwachting dat deze ontheffing medio 2021 verleend zou worden, is dit niet gebeurd. Uiteindelijk is in september 2022 de ontheffing verleend. Vanaf dat moment is gestart met de implementatie en zijn meerdere sessies georganiseerd om collega’s en bouwpartners bij te praten over de voorwaarden en voordelen van dit SMP. In 2023 is was gehele proces hieromtrent operationeel. 

Dit jaar hebben we een aantal vergoening- / verduurzamingsacties uitgezet in onze wijken. Zo is de omgeving rond de Ampèrestraat in ‘s-Hertogenbosch helemaal aangepakt. Er is nieuwe beplanting aangebracht om zo de biodiversiteit te versterken. En er is een plantenpiramide in de Händelstraat geplaatst. Ook zijn geveltuinen aangelegd in de Oetserselaan en is de Groene gevelkaravaan gestart met het vergroenen van gevels in Eikendonk.

Om geen goede beplanting weg te gooien heeft in de Willem Barendzstraat in Oss een Struikroofactie plaatsgevonden. Omwonenden hebben goed gebruik gemaakt van de mogelijkheid de nog aanwezige planten, struiken en bomen een nieuwe plek te geven. 

Experimenteren met nieuwe vormen 
Ook dit jaar hebben we, waar passend, geëxperimenteerd met nieuwe vergroeningsvormen. Denk aan het aanplanten van flexbomen op flexwoonlocaties en het inzaaien van bloemenmengsel. Een traditionele wadi hebben we in samenwerking met omwonenden en IVN aangeplant tot Tuiny Poel. Ook experimenteerden we afgelopen jaar met moestuinbakken op diverse locaties en een verticale geveltuin.

Samen met BrabantZorg hebben we een gezamenlijke duurzaamheidsagenda opgesteld. De onderwerpen waar in 2023 aan is gewerkt, zijn:

• In 2022 zijn de werkzaamheden voor de klimaatrenovatie complex De Watersteeg opgestart en in 2023 opgeleverd. Op deze locatie is een luchtwater warmtepomp ingezet in serie met bestaande ketels. Daarnaast is de bestaande regeltechniek geoptimaliseerd
• De  werkzaamheden voor de klimaatrenovatie complex De Donk zijn in 2022 opgestart en in 2023 opgeleverd. Op deze locatie is een hybride luchtwaterpomp opstelling toegepast. Daarnaast zijn diverse kleinere componenten vervangen zoals transportpompen en is de regeltechniek vervangen.
• In het complex Aatrium zijn de luchtbehandelingskasten en split-units vervangen. Daarnaast zijn de regeltechniek en kleinere componenten, zoals pompen en appendages, vervangen. In 2022 zijn de werkzaamheden opgestart en in 2023 opgeleverd.
• In 2022 zijn de herstelwerkzaamheden opgestart voor de WKO-installatie voor complex Simeonshof en in 2023 opgeleverd. Op deze locatie is een warmtepomp toegepast. Daarnaast is de regeltechniek vervangen.
• In 2023 is de verlichting vervangen door energiezuinige LED-verlichting ten behoeve van complex Noorderkroon, Nieuwehagen en locatie Sint Petrus.

Housing First kandidaten ’s-Hertogenbosch 
Het project Housing First is een landelijk project afkomstig uit Amerika. Het is een zeer succesvol model met een woonvorm waarin het wonen wordt vastgelegd met ambulante en intensieve begeleiding. Het is bedoeld voor daklozen mensen met meervoudige problematiek waarbij de toewijzing van een woning de start is van een traject waarbij zelfstandig wonen na 2-3 jaar het doel is. De kandidaten worden zorgvuldig uitgezocht en gescreend waarbij zij verplicht zijn de begeleiding te accepteren voor de duur van 2 tot 3 jaar. Na deze fase worden, bij goed gedrag, de tijdelijke huurovereenkomsten omgezet naar onbepaalde tijd. Voor 2023 zijn 4 kandidaten toebedeeld aan BrabantWonen waarvan 3 zijn gehuisvest. Dit gaat op in de urgentieplus uitstroom aantallen.

Urgentieplus uitstroom
Urgentieplus is het uitstroomtraject voor cliënten die met een WMO-indicatie zorg- en/of ondersteuning uitstromen uit een Beschermd Wonen (BW) locatie of een Maatschappelijke Opvang. Om de uitstroom vanuit begeleid wonen en maatschappelijke opvang de juiste vorm te geven, is in beide steden een Urgentieplusregeling vormgegeven. Door de ontwikkelingen binnen de maatschappelijke opvang en de GGZ met uitstroom is het gezamenlijk belang in samenwerking en realiseren van huisvesting groot. In de beide steden is de Urgentieplustafel de kern van de gezamenlijke afwegingen die worden gemaakt om te bepalen wat nodig is om iemand zelfstandig te kunnen laten wonen. Het gezamenlijk doel is de zorg en huisvesting voor de cliënt zo goed mogelijk te regelen en zo passend en duurzaam mogelijk te huisvesten. Het met voorrang toewijzen van een woning wordt hiermee gekoppeld aan passende afspraken over zorg en begeleiding waarmee het toewijzen van urgentieplus aan een cliënt een gezamenlijke verantwoordelijkheid wordt.   

Urgentieplus traject Oss
In april 2022 is de urgentieplus procedure Oss gestart. Deze procedure richt zich op de uitstroom vanuit de maatschappelijke opvang en beschermd wonen. De corporatie wordt tijdens een zitting met de kandidaat, betrokken hulpverleners en gemeente voorzien van de benodigde informatie met als doel binnen 3 tot 6 maanden een passende en duurzame huisvesting te realiseren.  

In 2023 zijn 39 dossiers behandeld en zijn 33 kandidaten positief beoordeeld. 2 dossiers zijn negatief beoordeeld, 3 dossiers zijn ingetrokken en over 1 dossier moet nog een uitspraak worden gedaan.

Urgentieplus traject ’s-Hertogenbosch
In 2023 zijn 32 urgentieplus dossiers beoordeeld en toegewezen aan BrabantWonen. Van deze 32 dossier zijn er uiteindelijk 2 ingetrokken. Omdat op dit moment nog geen aansluiting is met Wonen Eerst zijn het voornamelijk jongeren en alleenstaanden die uitstromen vanuit een Beschermd Wonen setting.

Kans- en adviesgesprekken
Reguliere urgentie biedt woningzoekenden met een acuut huisvestingsprobleem een mogelijkheid met voorrang een woning te verkrijgen. De start van een aanvraag begint met een kans- en adviesgesprek. Het aantal kans- en adviesgesprekken tot en met 15 december 2023 is een totaal van 390, waarvan 162 in Oss en 228 in de regio 
’s-Hertogenbosch en omgeving. Na de afronding zomer 2023 van de doorontwikkeling tussen de leden van de urgentiecommissie en de kans-adviesleden is het aantal toekenningen voor urgentie opgelopen. De doorontwikkeling heeft gezorgd voor een betere afstemming in besluitvorming en afweging.

65plus verhuisregeling
Woningcorporaties Zayaz, BrabantWonen, Mooiland en Joost ontwikkelden samen de 65plus verhuisregeling. Deze doorstroomregeling is ingegaan op 1 oktober 2020. Een regeling die speciaal bedoeld is voor senioren die nu in een grote huurwoning wonen en de stap naar een kleinere, gelijkvloerse huurwoning willen maken. Een appartement of gelijkvloerse woning, dichtbij mantelzorgers en voorzieningen, sluit beter aan bij hun woonbehoeften. In 2022 is de verhuisregeling geëvalueerd. Op basis van de evaluatie is besloten de regeling in 's-Hertogenbosch voort te zetten en in 2023 is de 65plusverhuisregeling ook in Oss toegepast.

In ’s-Hertogenbosch kunnen huurders van 65 jaar en ouder die een ééngezinswoning huren met minimaal 3 slaapkamers, voorrang krijgen bij verhuizing naar een appartement. In het jaar 2023 hebben 19 huishoudens zich aangemeld voor de voorrangsverhuisregeling waarvan 2 huishoudens zijn verhuisd.

In mei 2023 is de 65+ voorrangsverhuisregeling ook in Oss ingevoerd. Tot eind december zijn er 20 aanmeldingen gedaan voor de regeling. Huurders waren enthousiast over het concept. Tot en met eind december zijn 5 van de 20 huishoudens verhuisd. In de praktijk zijn er dus 5 woningen vrijkomen voor verhuring vanuit de regeling.  

Statushouders Oss
Onze taakstelling voor de huisvesting van statushouders in 2023 hebben we gehaald. De statushouders worden in de gemeente Oss gezamenlijk gehuisvest door BrabantWonen en Mooiland. Oorspronkelijk was de taakstelling hoger, maar deze is in de tweede helft van het jaar landelijk naar beneden bijgesteld. Dit omdat er minder na-reizigers zijn binnenkomen dan verwacht en er minder asielaanvragen zijn ingewilligd. Daarbij is de IND later gestart met een inhaalslag in de beoordeling van asielaanvragen. Er is hard gewerkt om de taakstelling te behalen. 

In 2023 moest de gemeente Oss 196 personen huisvesten. Het totaal aantal geplaatste personen in 2023 is 215. Hierdoor is een voorsprong van 19 personen voor het nieuwe jaar gerealiseerd. Dit is hard nodig aangezien de taakstelling voor het eerste half jaar van 2024 voor de gemeente Oss 99 personen is.

Statushouders ’s-Hertogenbosch 
In de regio ’s-Hertogenbosch is de opgave voor 2023 ook gehaald. BrabantWonen werd in eerste instantie gevraagd 62 woningen aan te bieden. Deze taakstelling lag, ten opzichte van 2022, aanzienlijk hoger. In de tweede helft van 2023 is de taakstelling bijgesteld naar 51 woningen. Door een goede samenwerking tussen de verschillende corporaties, gemeente ’s-Hertogenbosch en Vluchtelingenwerk is de taakstelling behaald. In totaal zijn in 2023 66 woningen ter beschikking gesteld. Hierdoor is een voorsprong van 11 woningen gerealiseerd voor de eerste helft van 2024.

Statushouders regio gemeenten
Voor onze regiogemeenten wordt ook de vraag naar huisvesting voor statushouders groter. 
• Bernheze: in 2023 is één eengezinswoning voor een gezin toegewezen aan statushouders. Daarnaast is één eengezinswoning toegewezen waarin 3 jonge alleenstaande statushouders gehuisvest zijn die onder het Nidos vallen. Nidos is de voogdijorganisatie die zich inzet voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen die naar Nederland zijn gekomen.  
• Veghel: begin 2023 is het project De Thuishaven gestart waar 24 jonge statushouders worden gehuisvest in een voormalig verzorgingstehuis. In deze zelfstandige woonvorm, bewoont in een mix met Nederlandse jongeren, is het uitgangspunt de samenredzaamheid waarbij bewoners naar elkaar omkijken en naar hun omgeving. 
• Zowel in St. Michielsgestel als Den Dungen zijn geen statushouders gehuisvest in 2023.  

Directe bemiddeling

* Op het moment dat een urgentiereden niet plaatsbaar in de overige categorieën, wordt gekozen voor de term ‘algemeen’. Hierbij kan worden gedacht aan o.a. een bijzondere medische situatie of bijzondere familieomstandigheden.